Trên tuyến đường vào Nam hay ra Bắc, khi qua huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai, bất kể ai cũng có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp hùng vĩ, uy nghiêm của núi Chứa Chan, ngọn núi được ví là “nóc nhà” của miền Đông Nam Bộ. Tìm đến với không gian du lịch núi Chứa Chan là chúng ta đang trở về với nơi phong cảnh hữu tình và là điểm đến lý tưởng để sinh hoạt văn hoá truyền thống về nguồn.
Núi Chứa Chan (hay còn gọi là núi Gia Ray hoặc núi Gia Lào) là một thắng cảnh hữu tình của huyện Xuân Lộc. Với độ cao trên 800m, hình dáng hùng vĩ, thế núi cao chót vót, vách đá cheo leo và rừng rậm, với hàng ngàn loại cây và muông thú, có suối chảy quanh năm…Vẻ đẹp của núi được tạo nên bởi sự sáng tạo của thiên nhiên kết hợp với bàn tay tạo dựng khéo léo của con người. Sự hài hoà của danh lam thắng cảnh núi Chứa Chan, đặc biệt là chùa Bửu Quang – tuy không có những nét điêu khắc độc đáo, những kiến trúc tinh xảo nhưng nhìn tổng thể ngôi chùa toát lên vẻ thâm nghiêm kỳ vĩ, một di tích thiên tạo hiếm có ở vùng Đông Nam Bộ.
Núi Chứa Chan là một địa danh với nhiều chứng tích lịch sử đã đi vào ký ức của biết bao thế hệ cư dân như một biểu tượng của quê hương “Miền Đông gian lao mà anh dũng”. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, núi Chứa Chan đã từng là căn cứ của Huyện uỷ và nhiều cơ quan Chính Đảng của huyện Xuân Lộc và lực lượng vũ trang của huyện, tỉnh Biên Hoà (đơn vị Chi bộ 10) và là nơi trú quân của nhiều đơn vị bộ đội chủ lực.
Cây đa 3 gốc trên núi Chứa Chan.
Chùa Chánh Giác hay còn gọi là Mật khu Hầm Hinh là trạm quân lương, kho hậu cần, sở chỉ huy Chi bộ. Năm 1947, trên đường công tác vào Nam, đồng chí Lê Duẩn đã lưu lại căn cứ ở Mật khu Hầm Hinh và nói chuyện với cán bộ trong khu căn cứ về tình hình và nhiệm vụ cách mạng, về đường lối kháng chiến và việc phát động toàn dan đánh giặc. Trong kháng chiến chống giặc, chùa Bửu Quang là trạm giao thông liên mật, nơi đây đã góp một phần quan trọng vào thắng lợi của cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn Miền Nam, thống nhất đất nước.
Hằng năm, tại chùa Bửu Quang thường có các lễ hội truyền thống và các hoạt động văn hoá được tổ chức với những lễ chính như: Lễ Thượng nguồn (dịp Rằm tháng Giêng); Lễ Trung ngươn (dịp Rằm tháng Bảy); Lễ Hạ ngươn (dịp rằm tháng Mười)…Vào những dịp lễ, nhân dân địa phương cũng như ở các tỉnh, thành phố lân cận và miền Tây Nam Bộ…đến viếng chùa lễ Phật rất đông.
Cùng với các di tích khác, di tích lịch sử - danh thắng núi Chứa Chan đã bổ sung vào danh mục những thắng cảnh ở Đồng Nai, những địa danh lịch sử quan trọng của chiến trường Nam Bộ trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, góp phần làm nên “Hào khí Đồng Nai”.
Hoàng hôn trên núi Chứa Chan
Núi Chứa Chan đã, đang và luôn là điểm du lịch vô cùng lý tưởng, hấp dẫn đối với du khách gần xa, là nơi sinh hoạt truyền thống về nguồn rất có ý nghĩa. Du khách đến núi Chứa Chan sẽ được trở về với sự tĩnh lặng, hữu tình trong lành, mát mẻ của thiên nhiên, được viếng chùa cho lòng thanh thản, bình an, và quan trọng hơn là để hiểu, để tự hào và trân trọng thêm những giá trị truyền thống của nhân dân Miền Đông nói chung và Huyện Xuân Lộc nói riêng.
Hiện núi Chứa Chan là di tích lịch sử mới nhất đã được UBND tỉnh Đồng Nai trao Quyết định về việc xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh, đây hứa hẹn là bước ngoặt để núi Chứa Chan có nhiều điều kiện thuận lợi hơn trong việc phát triển mở rộng và ngày càng thu hút đông đảo khách tham quan du lịch xa gần tìm đến với nơi phong cảnh hữu tình này.
