Có lẽ trên đời này không có đủ sức
mạnh nào có thể chia rẽ được quan hệ giữa thần Apôlông và chàng Ghiaxít, con
trai của vua Xpáctát. Apôlông yêu quí Ghiaxít chẳng khác nào đứa em ruột của
mình, và mọi người cho rằng họ sẽ không bao giờ xa được nhau. Con trai Thần Dớt
vốn là người rất hâm mộ cái đẹp, sáng nào chàng cũng lên đỉnh núi để chào Mặt
Trời vừa thức dậy sau một chuyến đi dài ngày vòng quanh trái đất. Trong những
chuyến đi ấy của Apôlông, Ghiaxít bao giờ cũng tháp tùng theo.
Sau khi tiễn Mặt Trời đi xa, các chàng trai thường ghé
lại thăm đàn gia súc đang được chăn thả trên các cánh đồng cỏ đẫm sương, khiến
người chủ của bầy rất vui sướng vì được thần Apôlông ban phước lành. Những cánh
đồng lúa chín vàng mà Apôlông lướt mặt qua, họ cũng đều tìm đến và được ban
tặng một mùa lúa bội thu.
Khoảng giữa trưa, Apôlông và Ghiaxít cùng nghỉ lại
trong một khu rừng sồi, nghe tiếng đàn áp của Ela. Khi hoàng hôn buông xuống,
Apôlông lại cho mời các thi sỹ đến đọc thơ ca ngợi cái đẹp, tình bạn và tình
yêu.
- Hỡi thiên thần của tôi, tôi xin đa tạ Người về việc
tôi được làm kẻ hạnh phúc nhất trần gian – ngày nào Ghiaxít cũng nói với
Apôlông như thế, và trong lời nói của chàng không hề gợn chút xu nịnh hay giả
dối.
Một hôm, cả thần lẫn người đều dừng lại rất lâu bên bờ
một con sông. Họ tắm mát, bắt châu chấu trong các bụi cói và thi ném thia lia.
Tình bạn của họ thật tuyệt vời. Có lẽ do họ gây chuyện quá ồn ào nên nữ thần Nhim
Pha phải dội nước chui lên, la hét:
- Ê, mấy chàng nghịch ngợm kia, chẳng lẽ không bớt la
hét một chút được sao? Cha tôi đang nghỉ trưa đó.
Apôlông quay lại bờ sông, vứt luôn cái thia lia định
ném đi. Chàng ngỡ ngàng trước một người đẹp mà chàng chưa từng thấy trong số
các cô gái của họ nhà thần: gương mặt bụ, trắng như sữa, mái tóc xanh hệt màu
cây cỏ, còn bộ ngực thì tròn đầy như hai trái táo đang độ chín. Vì quá sửng
sốt, chàng nhào luôn xuống nước.
- Hỡi người đẹp, nàng là ai vậy? Và cha nàng là ai? –
Apôlông hỏi.
- Cha tôi là Thần Sông, còn tôi là Đápna, con gái của
người, – nữ thuỷ thần đáp.
Chẳng riêng gì Apôlông, các Thần khác nếu gặp Đápna
cũng sẽ phải lòng nàng ngay từ giây phút đầu. Apôlông có cảm giác không khí
quanh chàng nóng như thiêu như đốt, và chỉ có nước sông kia mới làm dịu mát
được cơ thể chàng. Bị nữ thuỷ thần từ chối không cho được lại gần, Apôlông đâm
chán ghét những chuyến leo núi buổi sáng, biếng nhác thơ ca, thậm chí sao nhãng
cả tình bạn với Ghiaxít; chàng chỉ muốn được chia xẻ số phận với Đápna và được
ở lại bên nàng, dầu có phải làm tôi tớ dưới thuỷ cung.
- Đápna ơi, nàng là cô gái tuyệt vời nhất trong số các
cô gái tuyệt vời. Ta là Apôlông, thần ánh sáng đây. Hãy đi với ta và chia xẻ
tình yêu cùng vương quốc với ta! – Apôlông khẩn khoản xin nữ thủy thần.
Đápna lắc lắc cái đầu đang đội vương miện nước óng
ánh.
- Nàng chính là ái nữ kỳ diệu của đời ta, ngay đến
Êlêna kiều diễm cũng không dám sánh cùng nàng! Apôlông chìa cả hai tay về phía
Đápna và thốt lên.
- Chàng lúc nào cũng nóng nảy như mặt trời của chàng
vậy – Nữ thủy thần ngụp luôn xuống nước, chỉ để hở gương mặt trắng trẻo như
bông súng trắng trôi nổi trên dòng chảy.
- Đápna ơi, nếu em không lấy ta, ta sẽ liều mình theo
em – Với một nỗi say mê cuồng nhiệt, Apôlông toan gieo mình xuống dòng sông.
Khoan đã, đừng làm nước nổi sóng lên, cha đang ngủ đó.
Nếu đánh thức người dậy trước giờ hạn định, Người sẽ nổi giận, làm cho sóng
nước cuộn lên và tất cả thuyền bè sẽ bị lật nhào hết, – Đápna ngăn Apôlông và
tìm cách làm nguội lạnh ngọn lửa đang hừng hực nơi chàng.
Nàng nhặt cái thia lia ở dưới đáy sông lên đưa cho
Apôlông và nói:
- Hãy để các thần phán quyết số phận của chúng ta. Em
sẽ yêu một người nào đó trong số các bạn của chàng ném ba lần thia lìa xa nhất.
Ghiaxít thật đáng thương! Chàng hết lòng mong muốn cho
bạn mình giành được chiến thắng, song, vì hồi hộp, Apôlông bị run tay, đã hai
lần ném đều không thành, còn Ghiaxít, mặc dù rất ủng hộ bạn, nhưng cả hai lần
chàng đều ném xa hơn Apôlông. Lần thứ ba, Ghiaxít buộc phải ném trúng đích.
Apôlông lồng lộn, chàng vung cái thia lia lên nhằm trúng đầu bạn mà ném.
Ghiaxít ngã xuống và thiếp đi một giấc ngàn thu. Đápna vô cùng xúc động. Thế là
chàng trai tốt bụng đã phải chết vì tội lỗi của nàng!
Tới nửa đêm, khi mặt trăng tròn vành vạnh treo lơ lửng
trên khoảng rừng tùng bác thì Đápna và các bạn gái của nàng cùng nhô lên khỏi
dòng sông. Họ lấy ánh sáng trăng thắp lên những ngọn nến có ánh lửa trắng, đỏ,
xanh, hồng và vàng, rồi cắm xuống mảnh đất đã thấm máu Ghiaxít.
Đột nhiên, từ cánh rừng thông gần đó
hiện ra một hình người bằng lửa phát ra sức nóng có sức thiêu đốt từ xa.
- Hãy chạy đi, hỡi các nữ thần, Apôlông đến đó – Đápna
hét to và bỏ chạy.
Con gái của Thần Sông đã bị các thần trừng phạt. Họ
biến nàng thành kẻ mất trí và chỉ cho nàng lối đi bấp bênh không phải ra ngoài
sông mà là ra ngoài đồng không mông quạnh, để một ngọn gió nóng thiêu đốt đôi
chân nàng và một luồng hơi thở khủng khiếp phả vào cổ nàng.
Đápna tuyệt vọng van xin nữ thần số mệnh cho nàng được
biến thành cây nguyệt quế. Mong ước của nàng đã thành hiện thực, và trước mắt
Apôlông, một cây hoa Nguyệt Quế đã xoè tán lá.
Các thần cũng như những tên bạo chúa, không bao giờ
chịu thừa nhận tội lỗi của mình, ngay cả khi họ là những kẻ sát nhân. Không
chiếm được trái tim Đápna, Apôlông càng ghen hơn với nàng vì Ghiaxít. Chàng đến
chỗ mà người bạn của chàng đã ngã xuống, phảy tay dập tắt các ngọn nến.
Không hiểu vì sao Apôlông sau đó không thấy bén mảng
đến chỗ ấy nữa, vì vậy những ngọn nến kia đã xoè nở hệt như những bông hoa, toả
ra thứ hương hơi khó ngửi dường như là hơi thở của chính chàng trai trước lúc
chết về hạnh phúc không thành đạt. Đó chính là loài hoa Ghiaxin – hoa Huệ Dạ
Hương.
