Ở Nhật Bản có một người con gái tên
là Câycô, mồ côi cả cha lẫn mẹ. Nhà nghèo, ngay từ khi còn nhỏ nàng đã phải tự
đi làm để kiếm sống.
Một cô bé như nàng phỏng có thể làm được việc gì? Nàng
phải làm hoa giấy đem ra phố bán. Nhưng hoa bán đã nhiều, mà tiền thu về chẳng
đáng là bao. Khi đã ra dáng một thiếu nữ. Câycô cũng không có đủ tiền sắm nổi
một bọ kimônô mà các cô con nhà quý phái vẫn mặc.
Một đêm nọ, khi Câycô đang mải làm việc trong phòng
của mình, bỗng có một con vẹt bay đến đậu trên bậc cửa sổ bỏ ngỏ. Đôi cánh màu
xanh của nó đã nhợt nhạt, có lẽ nó đã già song vẫn còn đủ minh mẫn và biết nói
tiếng người.
- Đừng đuổi ta, ta sẽ tiết lộ cho nàng một điều bí mật
về cách làm giàu.
- Vẹt yêu quí ơi, cớ sao ta lại đuổi mi – Câycô buồn
bã mỉm cười – ở đời ta chẳng còn biết thổ lộ tâm tình với ai, thế mà mi lại nói
được tiếng người. Cứ ở lại đây, cùng chia nghèo, sẻ khổ với ta, còn sự giàu
sang, phú quý, tốt nhất là chẳng nên màng tới, vì ta rất xa lạ với chuyện ấy.
- Đa tạ Câycô tốt bụng – Vẹt gật gù – Trước khi đi tìm
chủ mới, ta đã chăm chú theo dõi các cô gái bán hoa, và ta đã thấy nàng tặng
bông hoa đẹp nhất của mình cho một cô gái nghèo như thế nào rồi. Cô gái nghèo
ấy không có tiền nhưng lại rất muốn làm cho người bà ốm yếu của mình được thanh
thản nỗi lòng.
Nhưng vì sao ngươi lại phải đi tìm chủ mới? – Câycô
hỏi – Phải chăng chủ cũ không tốt với mi?
- Bà ta đã qua đời – Vẹt đau đơn báo tin, rồi im lặng
giây lát – Bà ta chết vì tham lam.
- Bà ấy nghèo lắm à? – Câycô hỏi tiếp.
- Không, rất giàu là đằng khác. Song với bà, như thế
còn quá ít. Bà đã bán đến giọt máu cuối cùng để lấy vàng – Vẹt nguẩy mỏ vẻ
trách móc.
- Đổi máu lấy vàng là thế nào, ta không hiểu? – Câycô
ngạc nhiên.
- Chuyện là thế này. Bà chủ của ta cũng làm nghề bán
hoa giấy như nàng, song có một mụ phù thuỷ đã tiết lộ cho bà một bí mật về cách
làm cho hoa giả trở thành hoa tươi, nghĩa là phải lấy máu của mình tiếp sức cho
các cành hoa. Chính nàng cũng thừa hiểu hoa tươi quý như thế nào rồi. Chẳng bao
lâu bà chủ trở nên giàu có. Lúc đó mụ phù thuỷ đã báo trước cho bà ta rằng, dù
thế nào cũng chớ có hiến đến giọt máu cuối cùng. Nhưng với bà chủ của ta, dầu
có tích góp được bao nhiêu của cải cũng vẫn cứ là ít. Và thế là khi có một vị
khách ngoại bang hứa cho bà một khoản tiền lớn nếu bà bằng lòng tiếp thêm sinh
lực cho hoa. Bà chủ đã không ngần ngại ngay cả đến giọt máu cuối cùng để có
thêm nhiều tiền và bà đã phải chuốc lấy cái chết. Số của cải bà để lại trở
thành miếng mồi ngon cho đám họ hàng xâu xé nhau.
- Thật là khủng khiếp! – Câycô thốt lên – Vì sao mi
không ngăn cản bà ta?
- Rơi vào hoàn cảnh ấy, người ta khó mà sáng suốt –
Vẹt phàn nàn. – Ta đã thẳng thắn khuyên nhủ bà đừng hành động một cách ngu
ngốc, song bà trả lời như thế nào, nàng biết không? “Ta đã chán ngấy những lời
đường mật của họ nhà Vẹt rồi!” bà chủ nói thế đấy.
- Vẹt già tốt bụng ơi, hãy ở lại đây với ta và làm cố
vấn cho ta – Câycô gợi ý. Vẹt cảm thấy hởi lòng, hởi dạ.
Sau khi bán được ít hoa tươi đầu tiên, Câycô liền m ua
ngay một bộ kimônô lụa và một đôi dép thật đẹp. Nàng chải lại mái tóc đen mượt
và cài lên đó một bông hồng đỏ thắm rồi đi ra phố. Từ bóng cửa sổ xa xa, nàng
nhìn thấy một cô gái xinh đẹp. Câycô gật đầu chào. Cô gái cũng gật đầu chào
lại. Hai người cùng mỉm cười với nhau. Câycô đoán rằng co gái đó có lẽ là hình
bóng của nàng được phản chiếu vào gương.
Câycô nhanh chóng hoà vào dòng người trẻ tuổi, và lần
đầu tiên trong đời nàng, được đặt chân tới một gian phòng rực rỡ ánh đèn, nơi
có từng cặp trai gái đang nhảy múa uyển chuyển như chim bay, bướm lượn. Có một
chàng trai đến mời Câycô. Nàng vừa nhảy vừa mỉm cười một cách sung sướng. Chàng
trai khiến nhàng thích thú nhất ấy có tên là Aratumi.
- Câycô ơi! – Aratumi nói, – Em đẹp khác nào một đoá
hoa Anh Đào nở chúm chím. Hãy nói đi, biệt thự nhà em ở đâu và vì sao một cô
gái sang trọng như em lại đến nơi vũ hội của đám sinh viên nghèo hèn này?
Câycô toan thú nhận nàng chỉ làmột cô gái nghèo rớt
đang sống trong một căn nhà dột nát, nhưng nàng chợt nhớ tới nhan sắc tuyệt
trần của mình, nàng hình dung ngay việc nàng sẽ nhanh chóng trở nên giàu có và
sẽ xây được biệt thự ra sao. Chính bản thân Câycô cũng không nhận thấy nàng đã
vẽ ra trước mắt chàng trai mơ ước của mình về một toà biệt thự y như thật. Khi
nàng im lặng, Artumi thở dài nói:
- Đáng tiếc là em giàu có như vậy. Một chàng sinh viên
nghèo đâu dám đặt chân tới toà biệt thự, vậy mà anh lại cứ muốn được trông thấy
em.
Câycô không dám thú nhận rằng nàng không hề có biệt thự
nào cả. Song nàng cũng rất muốn gặp lại Aratumi và ngỏ ý rằng, hôm khác nàng sẽ
tới công viên thành phố dạo chơi.
Khi Câycô và Aratumi gặp nhau ở công viên, họ cầm tay
nhau cùng bước đi trên những con đường nhỏ, và kỳ diệu thay, từ lúc nào cặp môi
của họ đã xoắn xuýt với nhau trong một cái hôn dài.
- Câycô, Câycô của anh! – Aratumi thì thào – nhưng mặt
chàng lập tức sa sầm lại – Đó phải chăng là một cái hôn vĩnh biệt? Vì cha em sẽ
không cho phép em được làm vợ một sinh viên nghèo.
Câycô bắt đầu khóc lóc và nàng đành thú nhận rằng,
biệt thự, đó chỉ là chuyện nàng bịa ra, rằng nàng chỉ là một cô gái bình thường
chuyên nghề làm hoa giấy đem ra phố bán.
Nếu Câycô thấy đựoc nét mặt Artumi thay đổi như thế
nào thì chắc hẳn nàng đã không tiết lộ cho chàng biết điều bí mật của đời mình.
Nhưng vì xấu hổ, nàng đã nhắm nghiền mắt lại. Còn Artumi, sau khi nghe chuyện
nàng, đã vội nắm lấy bàn tay nàng. Chàng thậm chí còn tỏ ra vui vẻ, bởi sắc đẹp
của Câycô sẽ hứa hẹn một sự giàu có vô biên.
Cô gái Câycô mảnh khảnh bắt đầu những ngày lao động
cật lực. Cần phải làm thật nhiều hoa, đặc biệt làm thêm hoa tươi nhiều hơn nữa,
rồi đem bán đi để mua một ngôi nhà nhỏ. Họ sẽ sống ở đó sau khi cưới. Nàng sẽ
mua thêm thảm, tranh, đồ sứ cùng những bộ quần áo mới cho m ình và cho chồng.
Một buổi chiều, Vẹt nói như muốn thức tỉnh cô gái:
- Cây cô ơi, nàng đang tiêu phí máu mình một cách quá
dễ dãi đấy!
- Ôi, anh bạn Vẹt già đáng yêu của ta! – Câycô vuốt
đầu Vẹt – khi Aratumi học hành xong, chàng sẽ kiếm đủ tiền và ta sẽ được nghỉ
ngơi.
Nhưng khi hai người vừa tổ chức xong lễ cưới thì
Aratumi cũgn bỏ luôn trường lớp, vì chàng chẳng thiết theo đuổi đèn sách nữa.
- Anh chỉ thích được xem nhưng ngón tay nhỏ nhắn của
em trổ tài khéo léo và duyên dáng khi em làm hoa thôi.
Nghe những lời nói ngon ngọt của chồng, nàng cảm thấy
thật sung sướng. Nhưng chỉ vài năm sau, ngôi nhà bé nhỏ kia đối với Aratumi
thật quá ư xuềnh xoàng. Nhiều lần chàng nói với vợ:
- Tất thảy chúng bạn của anh đều sống rất sung túc.
Trước họ anh cảm thấy rất ngượng.
Và những ngón tay của Câycô lại làm việc miệt mài hơn.
Để có được một ngôi nhà khang trang ngày tháng sao ngắn ngủi thế. Cứ chiều
chiều, khi Câycô đi bán hoa ngoài phố thì Aratumi ngồi một mình bên ấm trà.
Chàng còn biết làm gì vào lúc này?
- Câycô ơi, Câycô – Vẹt lắc đầu buồn bã mỗi khi chủ
của nó trở về nhà ngồi vào chỗ làm việc với dáng vẻ mệt mỏi.
Còn chàng Aratumi nghèo khổ lúc nào cũng chỉ thích
sống trong một biệt thự. Chàng cho rằng Câycô đã lừa dối chàng. Nàng đã hứa với
chàng sẽ có một chỗ ở khang trang, vậy mà cho đến giờ chàng vẫn cứ phải chui
rúc trong túp lều tồi tàn. Câycô cảm thấy mình có lỗi, bởi nàng càng ngày càng
thêm yêu Aratumi.
- Chúng ta sẽ có biệt thự, nàng cam két với chàng như
vậy, và càng rút ngắn bớt thời gian nghỉ ngơi của mình.
- Câycô ơi, hãy cẩn thận, – Vẹt báo trước – Nàng đã
quá yếu rồi, máu trong tim nàng còn lại rất ít đấy.
- Bạn ơi, chúng ta sắp có biệt thự rồi, lúc đó ta sẽ
bắt đầu đầu sống như một bà hoàng – Câycô nói.
Lời đồn đại về cô gái bán hoa bé bỏng có tên là Câycô
lan truyền khắp gần xa. Magơnon, một nhà kinh doanh hoa người Pháp đã lặn lội
sang tận Nhật Bản để mua hoa của Câycô. Đối với Magơnon, chỉ có hoa không, chưa
đủ. Ông hứa sẽ cho Câycô một khoản tiền lớn nếu nàng làm cho những bông hoa
cùng với gốc của chúng trở thành hoa thật. Hơn nữa, chúng phải có đủ bốn màu:
trắng, vàng, hồng và đỏ.
Câycô đã bán cho Magơnon đủ các loại hoa và vào phút
chót nàng còn làm thêm một bông hoa đỏ chói có cả cành lẫn gốc. Những nàng cũng
không còn đủ sức để trích đầu ngón tay của mình và dùng máu tiếp sức cho rễ hoa
nữa.
- Câycô, Câycô ơi! – Vẹt hét lên một cảnh thảm thiết,
– chớ có cho giọt máu cuối cùng!
- Thôi đủ rồi, anh bạn già ạ, loài vẹt nhà mi chỉ quen
khoác lác thôi – Artumi dúi đầu Vẹt xuống và túm lấy cánh nó ném sang phòng khác.
- Artumi yêu quý, em chỉ còn giọt máu cuối cùng thôi.
– Câycô lặng lẽ nhìn vào mắt chồng.
- Ta cần một bông hoa đỏ, đỏ thật sự – Magơnon hồi hộp
nói – Ta sẽ không tiếc tiền, miễn là nàng làm cho bông hoa đỏ này thàn bông hoa
thật.
- Câycô, em cần phải hiểu rằng điều đó có ý nghĩa đối
với chúng ta lắm chứ? Aratumi lắc mạnh vai vợ – Em có hiểu không, đời sẽ thế
nào nếu chúng ta sẽ có một toà biệt thự? Toà biệt thự mà em đã hứa với anh đó!
Sau khi lấy hết hơi tàn sức kiệt, Câycô chích đầu ngón
tay mình, vắt ra giọt máu cuối cùng tiếp sức cho rễ bông hoa đỏ.
Aratumi xây xong toà biệt thự và cưới một cô vợ khác.
Magơnon mang những bông hoa tươi rói về Pháp và đặt tên cho nó là Magơnôlia,
nghĩa là “Hoa Mộc Lan”, Còn nàng Câycô thì sao? Nàng đã lùi vào những trang
huyền thoại của loài người.